شناخت الگوهای رفتاری کارکنان بر مبنای الگوی دیسک

سرفصل های نوشتار

• تحلیل تکنیک رفتار از منظر الگوی دیسک
• تفسیر و معادل های انگلیسی دیسک
• شناخت الگوهای رفتاری کارکنان بر مبنای الگوی دیسک

حرف اول در این آموزش

هدف از شناخت الگوهای رفتاری این است که بتواند به ما کمک می کند تا نیم نگاه و ابزاری را در کوتاه مدت داشته باشیم تا بتوانیم شناخت سریعتر و بهتری راجع به کسانی که با آن ها کار می کنیم و یا حتی زندگی می کنیم ، درعوالم مختلف ارتباطی به دست بیاوریم.

تحلیل تکنیک رفتار از منظر الگوی دیسک

الگوی تحلیل رفتار دیسک برآیند 4 اصطلاح انگلیسی است. ابتدا به عنوان پیش فرض باید با رنگ ها ذهن خودمان را شرطی کنیم هر یک از تیپ های رفتاری معرف یکی از خصوصیات رفتاریست. درک درستی از خصوصیات پایه این تیپ ها داشته باشیم و بعد بتوانیم در تلاقی و ترکیب این ها به این نتیجه برسیم که یک فرد الگوی رفتاری غالبش که می تواند برآیند چند تا از این تیپ ها باشد. رنگ قرمز نماد قدرت، تسلط، هیجان و گاهی اوقات خشونت است. در تحلیل رفتاری دیسک رنگ زرد نماد شغل، نماد عشق یا انرژی بخشی است. رنگ سبز از طبیعت گرفته می شود و نماد آرامش و صلح دوستی است. وقتی به طبیعت نگاه می کنیم رنگ سبز نماد تکرارپذیری است. در منطق دیسک، رنگ آبی معرف آرامش و صلح دوستی است.

تفسیر معادل های انگلیسی دیسک

1. تیپ D: Dominance 

نماد تسلط است. معرف آدم هایی است که نحوه حل مسائل و مشکلاتشان از زاویه بالا به پایین است. در مواجهه با مسائل و مشکلات عموماً عامل برتری شان را غالب میکنند. 

2. تیپ I: Influence

نماد اثرگذاری است. معرف آدم هایی می گیریم که خیلی قابلیت و پتانسیل رفاقت با دیگران و طرح ریزی موضوعات رفاقت گونه دارند. تیپ I قدرت اثرگذاری بر روی دیگران و طرح فضای رفاقت به شدت بالایی دارند. خیلی زود با دیگران رفیق می شوند و خیلی زود بر روی دیگران تأثیر می گذارند. در سازمان شما آدم های محبوبی هستند. و معمولاً قدرت نه گفتن به دیگران را ندارند.

3. تیپ S: Steadiness

بودن معرف آدم هایی است که خیلی آدم های باثبات و کمتر تغییرپذیر هستند. از طریقه مواجه شان با موضوعات و تغییرات قابل شناسایی هستند. خیلی اهل تغییر نیستند و تغییر نمی پذیرند. طیف و علاقه مندی آنها حفظ وضع موجود است.

4. تیپ C: Compliance

معرف آدم هایی است که به شدت علاقه مندند تا با قوانین و مقررات خودشان را تطبیق دهند. معمولاً شیفته قواعد، مقررات، قانون و حرکت در موازین اخلاقی و قواعد تعریف شده هستند. برخلاف D و I که ممکن است خیلی علاقه مندی نداشته باشند و اگر قوانینی باشند که مانع آنها باشد آن را به هم می زنند.
هیچ کدام از ما D خالص، I خالص و S خالص و یا C خالص نیستیم. ما ترکیبی از تیپ ها هستیم و معمولاً یک یا دو تیپ در ما در موقعیت های مختلف غالب تر هستند.

شناخت الگوهای رفتاری کارکنان بر مبنای الگوی دیسک

ویژگی های تیپ D:

D نماد تیپ Dominance یا معرف ویژگی تسلط و احاطه است. بررسی ویژگی تیپ D ، معرف آدم هایی است که به شدت ریسک پذیر هستند، یعنی چالش طلب هستند. پس بعضی از ویژگی های تیپ D را بررسی می کنیم. این تیپ آدم های رقابتی، ریسک پذیر و چالش طلب و به شدت نتیجه گرایی هستند. از کارهای متوسط رو به بالا و یا کارهای سخت تر یا از کارهای چالشی تر لذت می برند. در کارهایی که ابهام و چالش بیشتری دارد موفق تر عمل می کنند.   

محدودیت های تیپ D:

رفتارهایشان بین 0 و 1 قرار دارد. اگر خوب هستند، عالی هستند و اگر بد هستند، افتضاح هستند. تیپ D معمولاً معرف آدم هایی است که حد وسط ندارند و در یک لحظه واکنش هایشان عوض می شود. در یک لحظه، جهت تیپ D کاملاً عوض میشود. اصولاً از لحاظ رفتاری کم ملاحظه و کم سیاست هستند. زبان آنها زبان نیش و کنایه است. اصولاً خیلی اهل ملاحظه دیگران نیستند. آدم های بسیار مهربان و خوش قلبی هستند، اصلاً آدم های کینه توز و کینه ورزی نیستند ولی آدم هایی نیستند که شما از دیالوگ با آنها در امان باشید. زود عصبانی می شوند و به شدت عجول هستند، سریع به هم می ریزند و سریع کار باید به نتیجه برسد. نیاز غالب و درونی آنها، کنترل کردن دیگران است.

ویژگی های تیپ I:

I نماد تیپ Influence یا ویژگی اثرگذاری است. تیپ I به شدت خلاق و خوشبین است. در ارتباط با آدم هایی که سینرژی منفی تولید می کنند یا انرژی منفی پمپاژ می کنند خیلی خوشحال نمی شوند. به شدت دلنشین، خلاق، محبوب و اجتماعی هستند. در یک لحظه با دیگران رفیق می شوند. روابط اجتماعی فوق العاده قوی دارند و به شدت خلاق هستند. احتمالاً آدم های نظم پذیری نیستند. بلند فکر می کنند، با شما صحبت می کنند و از شما طلب گوش کردن می کنند. بیشتر با شما صحبت می کند تا بتواند خودش فکر کند. غیررسمی هستند و رفاقت اهمیت بیشتری دارد.

محدودیت های تیپ I:

آدم های جزئی نگری نیستند. اگر در سمت ها یا مشاغلی که دقت زیادی بخواهد کار کنند، حتماً افتضاح به بار می آورند. اهل نظم نیستند. بنگاه ایده پراکنی هستند. آدم های خلاق و تشنه پیشنهادات مختلف هستند. زندگی را به خودش سهل می گیرد. Iها از تک تک دقایق زندگی شان استفاده می کنند.

ویژگی های تیپ S:

Sنماد تیپ Steadiness یا ثبات است. معرف آدم هایی است که به شدت دوست داشتنی و صبور هستند. آدم هایی هستند که شما از زبان آنها نیش و کنایه نمی شنوید و گزند نمی بینید. بسیار آدم های صبوری هستند. آدم های باثبات و همان آدم های بی ادعای سازمان هستند. اساساً‌ سازمان کارش بر دوش Sها جلو می رود و فوق العاده آدم های درک کننده ای هستند. به شدت آدم های صبور، با انصاف و صلح دوست هستند. رفتارشان قابل پیش بینی است.ثبات رفتاری در آنها دیده می شود. 

محدودیت های تیپ S:

خیلی اهل تغییر نیستند و آدم های معمولاً امنیت طلبی هستند، خیلی تمایل ندارند تغییرات هیجانی و اتفاقات خارق العاده و ریسکی را دنبال کنند. در مناسبات ریسکی Sها کمترین ریسک را از خود نشان می دهند و ریسک گریز هستند. به شدت عاشق برنامه ریزی هستند. D ها را معمولاً آدم های اهل عمل و آدم های اجرایی می دانند اما S ها در کنار اجرایی بودن تم برنامه ریزی و تم تحلیلگری قوی تری دارند. خیلی اهل جدل و مقابله نیستند و همه چیز را در درون خودشان می ریزند. آدم های باصفا و با ملاحظه ای هستند. 
اگر در سازمان حواسمان به Sها نباشد، حقشان پایمال می شود. اصولاً‌ صحبت کردن در رابطه با بحث مالی برایشان سخت است اما تم غالبشان این است که عاشق کمک کردن به دیگران هستند. بیشترین ایثار را می توانیم در تیپ S ببینیم. اصولاً‌ Sها تغییرپذیری کمی دارند. اهل باغبانی و اهل کلکسیون و اهل تمبر جمع کردن هستند.

ویژگی های تیپ C:

تیپ C، معرف آدم هایی که به شدت با وجدان هستند اگر پی آدم با وجدان و آدم امین و آدم به شدت دقیق می گردید C ها همین آدم هاست. آدم هایی هستند فوق العاده مسئولیت پذیر و با وجدان و به شدت آدم های دقیقی هستند. خیلی آدم های گاهی اوقات تجزیه و تحلیل گر و دقیق و ریز بین و صبور و به شدت قاعده مندند. Cها همان هایی هستند که عصا قورت داده هستند و مرتب و تمیز و اتوکشیده و منطمی هستند. به شدت علاقه مند به نظم و علاقه مند به دقت هستند. بنابراین ویژگی های تیپ C به شدت آدم های دقیق و با تجزیه و تحلیلگر هستند. 

محدودیت های تیپ C:

به شدت وسواسی هستند. اگر حواسشان به خودشان نباشد تبدیل می شوند به آدم هایی که وسواس آنها را اذیت میکند. مدافعه جویی و گاردگیری در مقابل نقد دیگران دارند. هیچ وقت پا روی دم Cها نگذارید ولی اگر گذاشتید لذتش را ببرید. ذهن پر از آرشیوی از رفتارهای مختلف و دقیق هستند. از هر حوزه ای که شما نقدشان کنید از همان حوزه شما را نقد می کنند. بنابراین قبل از اینکه نقدشان کنید خودتان را کامل اسکن کنید.
نیاز غالب تیپ C، پیروی کردن از قواعد و مقررات است. تشنه قانون هستند.

حرف آخر در این آموزش

تیپ های رفتاری همه ما در عالم سازمانی و حرفه ای خودمان با عالم فردی و اجتماعی و عمومی خودمان می تواند متفاوت باشد. مهم این هست که ما تشخیص بدهیم که خودمان در عالم رفتاری خومان چه تیپ غالبی داریم و در نقش ها و پوزیشن های رسمی خودمان چه نقشی را ایفا می کنیم یا آن نقش از ما چه شخصیتی طلب می کند .