سرفصل های نوشتار
- برنامه ریزی بکنیم یا برنامه ریزی نکنیم؟!
- 4 رویکرد متفاوت در برنامه ریزی
- رویکرد کلاسیک در استراتژی پردازی
- رویکرد آرمانی در استراتژی پردازی
- رویکرد پویا در استراتژی پردازی
- رویکرد تحولی در استراتژی پردازی
حرف اول در این آموزش
پیتر دراکر: « به کار بردن منابع محدود در راستای یکسری اهداف و بهره ور کردن این منابع در راستای اهداف را مدیریت کردن می گویند.» وظایف اصلی مدیر شامل : برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل است. در این نوشتار سعی داریم تا به بالاترین وظیفه مدیر یعنی برنامه ریزی بپردازیم.
برنامه ریزی بکنیم یا برنامه ریزی نکنیم؟!
هر دو این رویکرد ها برای خود منطق درستی دارند. کسانی که با برنامه ریزی کردن و استراتژی پردازی موافق هستند میگویند که اگر می خواهم به جایی برسم اول باید هدفم مشخص باشد. از آن طرف کسانی می گویند محیط کسب و کار آن قدر متلاطم است که اگر برنامه ریزی کنید، برنامه هایتان بهم می ریزد.
در سال 1950 فیدلر رویکرد اقتضایی به مدیریت را معرفی کرد و صحبت ما نیز این است که در عالم مدیریت هیچ چیزی آری یا نه ندارد، یعنی این خوب است یا بد است نداریم. همیشه در رویکرد اقتصایی به مدیریت می‌گوییم در چه شرایطی خوب است و در چه شرایطی کار می‌کند. جواب های خوب در عالم مدیریت اینگونه است: اگر اینطور باشد، این کار خوب است. یا اگر اینطور باشد، این کار خوب نیست.
مشاهده پکیج دوره مدیر عامل حرفه ای
4 رویکرد متفاوت در برنامه ریزی
این 4 رویکرد 2 عالم تعیین کننده دارند:
آ) میزان پیش بینی پذیر بودن محیط : اگر محیط قابل پیش بینی باشد، باید به یک طور برنامه ریزی و استراتژی پردازی کنید و اگر محیط پیش بینی پذیریش کم تر باشد یا پیش بینی پذیر نباشد باید طور دیگر برنامه ریزی کنید.
ب) میزان قدرت تغییر در محیط : چقدر میتوانید محیط را تغییر دهید. چه مقدار قدرت دارید که برنامه ای که ریخته اید را انجام دهید.
1. رویکرد کلاسیک: قدرت پیش بینی پذیری محیط بالا و قدرت تغییر محیط پایین است.
2. رویکرد آرمانی: قدرت پیش بینی پذیری محیط بالا و قدرت تغییر محیط بالاست.
3. رویکرد پویا: قدرت پیش بینی پذیری محیط پایین و قدرت تغییر محیط پایین است.
4. رویکرد تحولی: قدرت پیش بینی پذیری محیط پایین و قدرت تغییر محیط بالاست.
رویکرد کلاسیک در استراتژی پردازی
اگر قدرت پیش بینی پذیری محیط بالا و قدرت تغییر پایین باشد، عمدتاً در پارادایم برنامه ریزی کلاسیک کار می‌کنیم و به این معناست که نمی توانم محیطم را تغییر دهم، کوچکم، قدرتش را ندارم و سلیقه مشتری طوری است که نمی‌توانم تغییرش دهم. اما می توانم پیش بینی کنم که آن محیط چگونه تغییر خواهد کرد. اگر این شرایط حاکم باشد باید به شکل کلاسیک برنامه ریزی کنم.
3 ویژگی اصلی برنامه ریزی کلاسیک:
آ) تحلیل و تلاش برای پیش بینی
ب) بازه های زمانی نسبتاً طولانی
ج) تأکید بر زیر ساخت و درست کردن زیر ساخت برای آینده.
بنابراین اگر توان پیش بینی محیط خوب است ولی قدرت تغییر این محیط را نداریم احتمالاً بازه برنامه ریزی میتواند طولانی باشد و باید تحلیل های مکتوب و پیشبینی های آینده نگر را انجام دهیم و سعی کنیم برای آینده ظرفیت سازی کنیم.
بیشتر بخوانید: برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
رویکرد آرمانی در استراتژی پردازی
زمانی ما نه تنها قدرت پیش بینی محیط را داریم، بلکه قدرت تغییر آن را هم داریم. یعنی اندازه ما بزرگ است یا میتوانیم با دولت ها لابی کنیم یا خودمان نفر اول و بزرگترین رقابت کننده در آن صنعت هستیم. بنابراین نه تنها میتوانیم محیطمان را پیش بینی کنیم بلکه می توانیم آن را تغییر دهیم. در اینجا خودمان را منطبق نمی کنیم بلکه سعی می کنیم به صورت آرمانی هر آنچه در رویا‌هایمان است را برآورده کنیم. همانند آقای استیو جابز
رویکرد پویا در استراتژی پردازی
رویکرد برنامه ریزی پویا، که به آن رویکرد انطباقی یا حداقلی یا سعی و خطا یا رویکرد استارتاپ ها در مدیریت استراتژیک میگویند.
ویژگی های اصلی رویکرد پویا:
آ) بازه های زمانی کوتاه مدت
ب) عمل کردن و سعی و خطا کردن
ج) آماده کردن زیرساخت های کوتاه
رویکرد تحولی در استراتژی پردازی
قدرت پیش بینی محیط کم اما قدرت تغییر محیط بالاست. مثل ماکروسافت که چقدر خوب میتواند به دنیا شکل دهد اما نمی تواند پیش بینی کند که در آینده چه تکنولوژی های جدیدی ظهور می کند.
حرف آخر در این آموزش
نظریه مدیریت اقتضایی میگوید که هیچ روش مدیریتی قوی وجود ندارد که کاربردی کامل داشته باشد. بلکه با توجه به شرایط و موقعیت سازمان باید تصمیم گیری های لازم انجام گیرد. یک صاحب کسب و کار خردمند، یک مدیر عاقل هیچ وقت توصیه های این خوب است یا آن خوب است را از دیگران قبول نمیکند.
بیشتر بخوانید: روش های افزایش اثربخشی برنامه های استراتژیک