سر فصل های نوشتار
حرف اول در این آموزش
هرگاه صحبت از رهبری، استانداردهای رهبری و اصول رهبری می شود شاید این تصور پیش آید که این موضوع برای محیط کار نبوده و پیاده سازی آن در کارخانه، سازمان و مکان هایی که درگیر کارگر و خط تولید است، امکان پذیر نیست. در این نوشتار سعی داریم تا این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم.
گاهی عده ای بر این تصور می باشند که زمانی می شود مدیریت و رهبری کرد که اوضاع به سامان است، نیروی انسانی به تعداد باشد، پول باشد و هیچ مشکلی وجود نداشته باشد. کسانی که این نگاه را دارند متوجه تفاوت مفهوم رهبری و مدیریت نیستند. در همین شرایط سخت است که باید مدیریت و رهبری صورت پذیرد. این افراد درست دنیای مدیریت را متوجه نشده اند.
- رهبر کسی است که جلوتر از پیروانش پیش برود، جلوتر از دیگران را ببیند و دیگران او را با رقبت و اشتیاق برای رسیدن به اهدافی که او دنبال می کند، دنبال کنند البته نباید آنقدر از پیروانش دور باشد که او را گم کنند.
- رهبر کسی است که هم او را دوست داشته باشند و هم از او حساب ببرند، هم امیدوار به مهر و لطف او و هم نگران خشم و قهر او باشند.
- رهبر کسی است که گاهی او را ببیند و الگوی خود قرار دهند و گاهی دیده نشود تا کارکنان احساس کنند که این خود آن ها هستند که تصمیم می گیرند، انجام می دهند و پیش می برند.
- رهبر کسی است که سه ویژگی شایستگی صداقت و خیرخواهی را همزمان و توأمان دارد. این ها را در طول زمان نشان داده و اثبات کرده است به همین دلیل فرد معتبری است که به او اعتماد و اعتقاد دارند.
- رهبر کسی است که بجای تحمیل کردن قانع می کند و حتی گاهی در سطحی از پذیرش اجتماعی قرار دارد که به دلیل میزان محبوبیت و مقبولیت بالایی که دارد لازم نیست دیگران را قانع کند.
- رهبر کسی است که گاهی جلوتر از پیروانش قرار دارد تا الگوی آن ها باشد، گاهی همراه کارکنانش گام برمی دارد تا با آن ها هم دلی و همراهی نماید و گاهی پشت سر آن هاست تا از آن ها پشتیبانی و حمایت کند.
- رهبر کسی است که منصوب نمی شود بلکه او را انتخاب می کنند. قبل از آن که رهبر ظهور کند پیروانش به وجود می-آیند با حضور اولین پیرو رهبر متولد می شود و با افزایش تعداد پیروان رشد می کند. این پیروان هستند که به رهبر قدرت و موقعیت رهبری می دهند و وقتی که پیرو نداشت دیگر رهبر نیست.
- رهبر کسی است که می تواند انرژی بالقوه و استعدادهای پنهان و انگیزه های درونی پیروان را آزاد کند و در جهت ماموریت، رسالت، اهداف و برنامههای مورد نظر به کار اندازد.
دوره سبک های رهبری حرفه پلاس
1. نفوذ و اثرگذاری، بسیج و انگیزش، ترقیب و اشتیاق آفرینی
2. چشم‌انداز، آرمان و هدف مشترک ایجاد کردن
در واقع در تمام تعاریف رهبری این دو ویژگی جزء زیر ساخت های اساسی یک رهبر هستند که اگر درست درک نشوند در راستای اهداف شخصی، زور گویی و فشار از آن استفاده می کنند.
- عوامل بیرونی: فاکتورهایی هستند که بیرون از ما اتفاقاتی می افتد و ما بر انگیخته می شویم و حالمان خوب می شود مثل پاداش ها، مسائل مالی، احترام اجتماعی که مردم به ما می گذارند و ... . عوامل بیرونی ناپایدارند و نوسان دارند. اگر تمام اتکای ما به عوامل بیرونی در انگیزش باشد، حال ما روحیه و آن قدرت رهبری هم به طبع عوامل بیرونی ناپایدار می شود.
- عوامل درونی: اتفاقاتی است که در درون ما می افتد در نگرش و دیدگاه ما به وجود می آید که به ما انگیزه داده و ما را سر پا نگه می دارد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع سبک رهبری
رهبران باید به همه امید و انگیزه دهند اما سوالی که مطرح است این است که چه کسی قرار است به رهبر امید و انگیزه بدهد؟ به هر حال رهبر هم یک انسان است که تحت فشار و شرایط سخت قرار می گیرد. لذا طبیعی است که او هم مثل یک انسان معمولی گاهی تهی از انگیزه و امید شود، اینجاست که می گوییم چیزی که رهبر را در ادامه مسیر محکم نگه می دارد، مقوله ای به اسم آرمان است. آرمان آن مکانیزمی است که حتی اگر عوامل بیرونی هم از دست بروند باز هم از درون ما را سر پا نگه می دارد. آرمان یکی از الزامات و زیربناهای مهم رهبری است.
آرمان از جنس نگرش، دیدگاه، باور و جهان بینی است. آرمان بخشی از شایستگی یک رهبر می تواند باشد و خود شایستگی، ترکیبی از دانش، مهارت و نگرش است.
- آرمان زمینی نیست: هر چیزی که جنس زمینی دارد، نیاز است. نیاز به شدت وابسته به گذشته آدم هاست هر چقدر انسان ها گذشته پر فشارتری را طی کرده باشند قدرت نیاز در آن ها بیدارتر از قدرت آرمان است.
- پاسخ به کلیدی ترین سوالات زندگی: آرمان همه انسانها باید به این سوال جواب بدهد که من به چه دردی خوردم؟ این سوال نشان می دهد که جنس آرمان عملیاتی است.
- گسترده تر کردن حوزه مسئولیت اجتماعی: هر قدر حوزه مسئولیت اجتماعی قوی تر باشد آرمان قدرتمندانه تر است. هر چقد حوزه مسئولیت اجتماعی قوی تر باشد آرمان قوی تر شده، نگاه ها بشری، ملی و بزرگ تر می شود.
- منطبق با ارزش های فطری بشری: ارزش های فطری بشری یعنی آن چیزی که در انسان نهادینه شده است. بشر ذاتاً به سمت پلیدی نمی رود و در واقع سیستم رشد آدم ها را بدی بار می آورد.
حرف آخر در این آموزش
طبیعتاً انسانهایی که آرمان دارند قابل خرید و فروش نیستند. آنها وابسته به مکانیزم های محیطی نبوده و خودشان یک انرژی درونی قدرتمند دارند که آن انرژی را به دیگران هم می دهند و باعث حرکت، رشد و بالا رفتن سطح امیدواری می شوند. این افراد نیروی محرکی برای سازمان، مجموعه و گروهی هستند که رهبری آن را بر عهده دارند.
بیشتر بخوانید: ماهیت رهبری