مسائل مالی و حقوقی استارتاپ ها

سر فصل های نوشتار

• فاکتور های اصلی و کلیدی استارتاپ ها
• اهمیت سرمایه
• علل اساسی جذب سرمایه توسط استارتاپ ها
• مهمترین فاکتورهای تصمیم گیری برای سرمایه گذاری
• روش های تامین مالی
• علل تامین مالی به روش سهامی
• تاثیر انواع تامین مالی بر استارتاپ ها
• فرآیند تامین مالی 

حرف اول در این آموزش

آغاز یک یک کسب‌وکار جدید و نو مانند آشپزی کردن می باشد که نیاز به مواد اولیه دارد. برای راه اندازی یک استارتاپ موفق نیز نیاز به یکسری المان ها و فاکتورها داریم که کنار هم جمع شوند و موفقیت ایجاد شود.

فاکتور ها اصلی و کلیدی استارتاپ ها

1- ایده کسب و کاری خوب: یک ایده ای که با نگاه به بازار نیاز یکسری مشتریان را مرتفع کند.
2- سرمایه انسانی استارتاپ (تیم): اصلی ترین فاکتور است برای موفقیت استارتاپ. 
3- سرمایه مورد نیاز: استارتاپ به خاطر ماهیت خاصی که دارند حداقل در مقاطع اولیه خودشان نیازمند سرمایه هستند. 

اهمیت سرمایه

نمودار عمر (life Cycle) استارتاپ ها S شکل بوده و شامل چند مرحله است. بعد از گذر از این مراحل استارتاپ به کمپانی برزگ تبدیل می شود.
مرحله اول: متشکل از چند تیم است در این مرحله راجع به اعتبارسنجی فرضیات صحبت می شود. برای اعتبار سنجی باید آن فرضیه در غالب یک محصول بررسی شود که با کدام قشر از بازار مطابقت دارد. به این فرآیند Product and Market Fit می گویند (فیت کردن محصولی در بازار). این مرحله بعد از اعتبارسنجی فرضی اتفاق می افتد.
مرحله دوم: این است که ایده در بازار نشسته و به نظر می رسد که برای مشتریان جذاب است. در این مرحه یک رشد نمایی و شدید اتفاق می افتد که از آن تحت عنوان رشد سریع محصول و نزدیک شدن به مدل کسب‌وکار نام می برند.
مرحله سوم: مرحله رشد و مقیاس پذیری است. در این مرحله مشتریان می توانند از محصول ما استفاده کنند.
مرحله چهارم: محصول در کل بازار شناخته شده و حال باید وارد بازارهای منطقه ای و بین المللی شود و در نهایت کمپانی به بلوغ کامل می رسد. این مرحله را عرضه اولیه و عمومی می نامند یعنی کمپانی آنقدر بزرگ شده که آماده ورود به بازار سرمایه است. ورود به بازار سرمایه منافع زیادی برای کمپانی خواهد داشت از جمله معافیت مالیاتی و دسترسی راحت به سرمایه و ... .
در هر مرحله از نمودار رشد با کمبود یا مازاد منابع مالی مواجه هستیم. مرحله اول به علت اعتبار سنجی فرضیه و ارایه خدمت متناسب با نیاز بازار هزینه بر است و چون درآمد ندارد نیاز به سرمایه گذاری دارد تا بتواند به مراحل بعدی برسد. نقطه ای که استارتاپ به بیشترین میزان سرمایه نیاز دارد را اصطلاحا دره مرگ می گویند.

علل اساسی جذب سرمایه توسط استارتاپ ها

زمانی که در رویای خود می خواهیم یک استارتاپ را راه بیندازیم به این فکر می کنیم که می خواهیم چه مقدار از بازار را بگیریم. خیلی از استارتاپ ها خاصیت دگرگون سازی و برهم زنندگی دارند. وقتی برهم زنندگی به وجود می آید استارتاپ درصدی از سهم بازار را می گیرد و برای اینکه به سهم بیشتری برسد تزریق سرمایه باید اتفاق بیفتد. پس یکی از تاثیرات اساسی تزریق سرمایه این است که باعث می شود به سهم بازار بیشتری برسد.
تاثیردومی که دارد این است که مدت زمان رسیدن به آن سقف و سهم را کوتاه تر می کند.
تاثی سوم هم این است که اجازه نمی دهد که استارتاپ زود از بین برود.

مهمترین فاکتورهای تصمیم گیری برای سرمایه گذاری

• تیم خوب 
• اندازه بازار کسب و کار
• تکنولوژی استفاده شده در تیم (ایده یونیک)

روش های تامین مالی

سهامی: در ازای سرمایه ای که به کمپانی تزریق می شود بخشی از سهام آن استارتاپ به کمپانی سرمایه گذار داده می شود. 
بدهی: بدون اینکه ساختار مالکیت کمپانی استارتاپ تحت تاثیر قرار بگیرد پولی را وام گرفته و با یک نرخ بهره برمی گرداند.

علل تامین مالی به روش سهامی

استارتاپ خوب استارتاپی است که در مراحل اولیه در ترازنامه اش بدهی از نوع تسهیلات نداشته باشد. 
در نوع تامین مالی سهامی نوع مشارکت ریسکی است. یعنی کسی که سرمایه گذار استارتاپ ها هم است چون جزیی از مالکیت استارتاپ ها است و باعث هم راستایی منافع می شود ولی در تامین مالی بدهی کسی که وام داده برایش مهم نیست که ما شکست بخوریم یا پیروز شویم در انتها باید پولش را پس بدهیم.
فاکتور دوم موضوع نحوه ارزیابی است. زمانیکه یک سرمایه گذاز در غالب تامین مالی سهامی می خواهد وارد یک استارتاپ شود نگاهش نگاه آینده نگر است و به همین دلیل تحلیل ها از سوی سرمایه گذار تحلیل های آینده نگرانه است. اما در تامین مالی بدهی مثل بانک موافق وام باشد داده های تاریخی مالی استارتاپ را می خواهند و نگاه آینده نگرانه ندارد.
برای بیزنس هایی که سرمایه بر هستند و رقیب در بازار دارد از استرتژی Go Big or Go Home برای جذب سرمایه استفاده می کنیم. برای استاراتاپ های کوچک که فضای رقابتی پندان مطرح نیست از استراتژی جذب سرمایه Raze as you go استفاده می شود.

 خرید دوره مدیریت مالی حرفه پلاس

تاثیر انواع تامین مالی بر استارتاپ ها

وقتی تامین مالی سهامی داریم طبیعتا سهام رقیق می شود (Dilution). در این روش سهام و مالکیت موسسان شرکت کم می شود ولی از طرف دیگر احتمال افزایش ارزش کمپانی زیاد می شود. ولی در تامین مالی بدهی مالکیت سرجایش هست ولی شرکت اهرمی شده و نسبت بدهی بالاتر رفته و کمپانی را ریسکی تر می کند.

فرآیند تامین مالی استارتاپ

از نظر ساز و کار حقوقی بین سرمایه گذار و موسسین استارتاپ قراردادی تحت عنوان قرارداد محرمانگی اطلاعات یا عدم افشای اطلاعات بسته می شود. در این قرارداد تضامینی قید می گردد و طرفین امضا می کنند که اگر احیانا خطایی پیش آمد طبق این قرارداد عمل کنند. نکته جدی تر که فراتر از بحث حقوقی است تیم کاری استارتاپ می باشد. اگر تیم، تیم خوبی باشد نباید از مطرح کردن ایده به سرمایه گذار ترسید. زیرا خود ایده به تنهایی قابلیتی نداشته و اصل ماجرا قدرت اجرایی کردن ایده و قدرت تیم است. 
در مراحل جذب سرمایه اولین مرحله این است که سرمایه مورد نیاز استارتاپ برای یک بازه مشخص تعیین شود. برای این کار لازم است استارتاپ مدل مالی آماده کند که هزینه ها و درآمد را برای یک ساله آینده برآورد کند. به این ترتیب نیاز مالی استارتاپ مشخص می گردد. مرحله بعد مذاکره با سرمایه گذار های مختلف است و سپس با فرآیندی تحت عنوان ارزش گذاری میزان سهام قابل انتقال به سرمایه گذار مشخص می گردد. در مرحله بعدی از فضای مالی به سمت فضای حقوقی می رویم که تمام روابط بین سهام داران و موسسین در قراردادی تحت عنوان قرارداد سهام داران (SHA) باید نوشته شود.

حرف آخر در این آموزش

در تامین مالی استاراتاپ ها مرحله نهایی مرحله ارزش گذاری نیست بلکه مرحله نهایی بستن قرارداد سهامداران است که در آن تعیین می شود چه حقوق و امتیازاتی باری هر یک از طرفین وجود دارد.